การดูดเสมหะผู้ป่วย คือ วิธีการเอาเสมหะหรือสิ่งแปลกปลอมออกจากทางเดินหายใจของผู้ป่วย โดยการใช้เครื่องดูดเสมหะ วิธีการนี้มักใช้กับผู้ป่วยที่ไม่สามารถไอหรือกลืนเสมหะได้เอง เช่น ผู้ป่วยที่มีอาการไอรุนแรง ผู้ป่วยที่มีภาวะหลอดลมอุดกั้น ผู้ป่วยที่มีภาวะอัมพาต เป็นต้น
การดูดเสมหะผู้ป่วยสามารถทำได้ทั้งแบบผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยใน วิธีการดูดเสมหะผู้ป่วยจะแตกต่างกันไปตามสภาพของผู้ป่วยและอุปกรณ์ที่มีอยู่
อุปกรณ์ที่ใช้ในการดูดเสมหะผู้ป่วย
- เครื่องดูดเสมหะ
- สายดูดเสมหะ
- ถุงมือสะอาด
- หน้ากากอนามัย
- สำลี
- แอลกอฮอล์
วิธีดูดเสมหะผู้ป่วยทางปาก
การดูดเสมหะผู้ป่วยทางปาก เป็นวิธีการดูดเสมหะจากปากของผู้ป่วย เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่ไม่สามารถไอหรือกลืนเสมหะได้เอง แต่ยังสามารถเปิดปากได้
ขั้นตอน
- ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำ
- สวมถุงมือสะอาด
- เปิดเครื่องดูดเสมหะ
- บีบสายดูดเสมหะให้อากาศออก
- ใส่สายดูดเสมหะเข้าไปในปากของผู้ป่วย ลึกประมาณ 1-2 นิ้ว
- เปิดเครื่องดูดเสมหะและดูดเสมหะออกมา
- ปิดเครื่องดูดเสมหะและถอดสายดูดเสมหะออก
- ล้างปากของผู้ป่วยด้วยน้ำสะอาด
ข้อควรระวัง
- ไม่ควรดูดเสมหะแรงเกินไป เพราะอาจทำให้ผู้ป่วยบาดเจ็บ
- ไม่ควรดูดเสมหะนานเกินไป เพราะอาจทำให้ผู้ป่วยเหนื่อยหอบ
- ควรล้างทำความสะอาดอุปกรณ์ดูดเสมหะทุกครั้งหลังใช้งาน
วิธีดูดเสมหะผู้ป่วยทางท่อช่วยหายใจ
การดูดเสมหะผู้ป่วยทางท่อช่วยหายใจ เป็นวิธีการดูดเสมหะจากท่อช่วยหายใจของผู้ป่วย เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่ไม่สามารถไอหรือกลืนเสมหะได้เอง และใส่ท่อช่วยหายใจอยู่
ขั้นตอน
- ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่และน้ำ
- สวมถุงมือสะอาดและหน้ากากอนามัย
- เปิดเครื่องดูดเสมหะ
- บีบสายดูดเสมหะให้อากาศออก
- ใส่สายดูดเสมหะเข้าไปในท่อช่วยหายใจ
- เปิดเครื่องดูดเสมหะและดูดเสมหะออกมา
- ปิดเครื่องดูดเสมหะและถอดสายดูดเสมหะออก
ข้อควรระวัง
- ไม่ควรดูดเสมหะแรงเกินไป เพราะอาจทำให้ผู้ป่วยบาดเจ็บ
- ไม่ควรดูดเสมหะนานเกินไป เพราะอาจทำให้ผู้ป่วยเหนื่อยหอบ
- ควรล้างทำความสะอาดอุปกรณ์ดูดเสมหะทุกครั้งหลังใช้งาน
การดูดเสมหะผู้ป่วยที่บ้าน
หากผู้ป่วยหรือญาติต้องการดูดเสมหะผู้ป่วยที่บ้าน สามารถขอคำแนะนำจากแพทย์หรือพยาบาลได้ แพทย์หรือพยาบาลอาจแนะนำวิธีดูดเสมหะผู้ป่วยที่บ้านหรือแนะนำอุปกรณ์ดูดเสมหะสำหรับใช้ที่บ้าน
การดูดเสมหะผู้ป่วยเป็นวิธีการที่ช่วยให้ผู้ป่วยสามารถหายใจได้สะดวกขึ้นและบรรเทาอาการไอได้ การดูดเสมหะควรทำโดยผู้เชี่ยวชาญหรือผู้ที่ได้รับการฝึกอบรมมาเป็นอย่างดี